Brezilya’da ekonomik kriz derinleşiyor: Fed’in şahin duruşu ve PMI verileri ülkeyi zorluyor

Brezilya, Fed’in şahin duruşunun etkisiyle küresel piyasalarda yaşanan devlet tahvili çöküşünün ortasında ekonomik krizle boğuşuyor. Ülkenin 10 yıllık devlet tahvilinin getirisi Ekim ayında yaklaşık %12’ye yükseldi; Eylül ayı sonlarında ulaştığı dört ayın en yüksek seviyelerine yakındı. Bu, Brezilya’nın borçlanma maliyetlerini artırıyor ve bütçe açığını daha da kötüleştiriyor.

Yurt içinde ise Eylül ayına ait her iki PMI verisi de özel sektör faaliyetlerinde yeni bir daralmaya işaret etti. Hizmet sektörü PMI 49,9’a gerilerken, imalat sektörü PMI 49,4’e düştü. Her iki endeks de 50’nin altında kaldı ve daralma eşiğinin altında kaldı.

Bu sonuçlar, Merkez Bankası’nın (BCB) büyüme kaygılarıyla uyumlu olduğunu gösteriyor. BCB, önümüzdeki toplantıda başka bir faiz indirimi yapılacağı beklentilerini güçlendirdi.

Beklenen indirime rağmen Selic faizi dünya çapında en yüksek reel faiz oranlarından biri olmaya devam ediyor. BCB, nispeten güvercin bir yönlendirmeyi sürdürerek, önümüzdeki aylarda ekonomik yavaşlama endişelerini zaten işaret ediyordu.

Ancak Fed’in varlık alımlarını azaltmaya başlaması ve faiz artırımına hazırlanması, Brezilya gibi gelişmekte olan ülkeler için zor bir ortam yaratıyor. Fed’in şahin görünümü nedeniyle dolar güçleniyor ve buna bağlı olarak Hazine getirilerindeki artış daha riskli gelişmekte olan piyasalardan kaçışı tetikliyor.

Brezilya reali USD başına 5,14 civarında işlem gördü ve 3 Ekim’den bu yana altı aylık 5,16’lık kaybına yakın kaldı. Para birimi, Fed’in politika sıkılaştırmasının yanı sıra yüksek enflasyon, siyasi belirsizlik ve pandeminin etkileriyle de mücadele ediyor.

Brezilya’da enflasyon Ağustos ayında %9,68’e yükselerek 21 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Siyasi tarafta ise Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro’nun popülaritesi düşmeye devam ediyor ve gelecek yıl yapılacak seçimlerde eski Cumhurbaşkanı Luiz Inácio Lula da Silva’ya karşı geride kalıyor.

Brezilya ekonomisi bu yılın ikinci çeyreğinde %0,1 daraldı ve beklentilerin altında kaldı. Ülke, pandeminin etkilerinden tam olarak kurtulamadı ve yeni varyantların ortaya çıkmasıyla karşı karşıya kaldı. Brezilya’da Covid-19 vakalarının sayısı 21 milyonu aştı ve ölü sayısı 590 bini geçti. Aşılamada ise ülke nüfusunun %65’i en az bir doz aşı aldı ve %40’ı tamamen aşılandı.

Brezilya’nın önümüzdeki aylarda hem iç hem de dış baskılarla baş etmesi gerekecek. Fed’in politika sıkılaştırması, Brezilya’nın finansal koşullarını zorlaştıracak ve sermaye çıkışlarına yol açabilecek. Yurt içinde ise enflasyon, siyaset ve pandemi ülkenin büyüme görünümünü gölgelemeye devam edecek.

BCB, faiz oranlarını düşürerek ekonomiyi desteklemeye çalışacak, ancak bu da reel faiz oranlarını düşürecek ve para birimini zayıflatacak.